Telefoni celular,historia dhe zhvillimi i tij

nga Haris Tue Jan 27, 2009 8:25 pm

Telefoni celular, ose thjesht Celulari, eshte nje aparat komunikimi per telefonine e levizshme, i lidhur me rrjetin telefonik te tokes nepermjet stacioneve te ndryshme komunikacioni. Celulari funksionon vetem ne ato vende ku rrjeti perputhet me frekuencen e valeve te tij.

Historia
Sipas kronologjise, shpikja e celularit te pare i atributohet Martin Cooper, nje nga inxhinjeret me te mire te shoqerise Motorola.
Martin prezantoi projektin e pare me 3 Prill te 1973.Megjithe ambiciet e kompanise, shpikja e re kishte ende shume elemente qe nuk bindnin. Vetem pas 10 vjetesh perpjekjesh projekti i celularit te pare arriti te zhvillohej deri ne ate pike sa te dilte ne treg. Celulari i pare doli ne shitje per nje emim rreth 4000 dollare.

Gjeneratat

Qe nga dalja e tij ne treg, telefoni celular ka perdorur tre sisteme te ndryshme funksionimi te cilat sot i quajme breza:

0G - Radiotelefone te cilet perdoreshin deri ne kohen e daljes se celulareve te pare.
1G - Celulare analoge qe punonin vetem ne te njejten gjatesi vale ose brenda nje rrjeti telefonik te caktuar.
2G Celulari i pare digjital qe aktualisht njihen si GSM (Global System for Mobile Communications).
2.5G - GPRS (General Packet Radio System) Celulare digjitale me shpejtesi te larte per shkembimin e te dhenave.
3G (Gjenerata e III) - UMTS (Universal Mobile Telephone System) Celulare te pajisur me kamera per fotografi dhe video.
Aktualisht fale ketyre celulareve jane te mundshme edhe biseda jo vetem me te degjuar, por edhe duke u pare, pa harruar dhe dergimin e mesazheve format video e audio. Kohet e fundit celularet e gjenerates se trete kane mundesuar lidhjen me internetin fale sistemit WAP (Wireless Application Protocol). Ketu nuk duhet te harrojme degjimin e radiove ose shikimin e televizioneve te ndryshme, natyrisht nese ky sherbim ofrohet nga shoqeria telefonike me te cilen individet jane nen kontrate.

Pra celularet e G3 jane fjala e fundit e teknologjise se telekomunikacionit. Me zhvillimin eshte mundesuar edhe lidhja e aparatit celular me kompjuterin duke mundesuar jo vetem shkembim te dhenash por edhe ruajten e tyre si per shembull: numrin e celularit, sms me vlere afektive, foto, video etj.

Aspekte sociale

Gjate gjysmes se dyte te viteve 90-ta celulari u kthye ne njee status simbol, por me perhapjen e tij te shpejte ai u be nje nga objektet me te domosdoshme te jetes se perditshme. Sipas statistikave te nje shoqerie evropiane, Italia eshte nje nga vendet ku celulari eshte kthyer ne nje mani. Por ky zhvillim ka sjelle pa dyshim efektet e tij. Ne kulturen e shume vendeve cilesohet si sjellje jo e hijshme:

Nese volumi i ziles se celularit eshte i larte
Te flasesh ne telefon me ze te larte aq sa te detyrosh tjetrin te degjoje.
Mbajtja hapur e celularit ne vende kulti ose publike (teater, kinema).
Po ne baze te statistikave 34% e perdoruesve te celularit e kane te veshtire te paracaktojne se cilen zile do te kete aparati i tyre keshtu qe miqve te ndryshem i caktojne zile te ndryshme. Disa perdorues pohojne se mendohen pak para se te kryejne nje telefonate per te menduar nese orari eshte i pershtatshem, si per emimin e thirrjes ashtu edhe per te mos shqetesuar tjetrin. Megjitheata ka shume njerez te cilet e fikin aparatin ose refuzojne thirrjen ne rast se nuk e kane te mundur komunikimin me telefonuesin.

Rreziqet

Shume shoqata per mbrojtjen e shendetit deklarojne se celulari shkakton probleme ne disa grupe te caktuara individesh (femrat ne gjendje interesante ose femijet tek te cilet ndikon direkt ne tru pasi ai eshte ende i paformuar). Tek pjesa tjeter e njerezve nese celulari perdoret ne menyre te permbajtur dhe normale demet sigurisht qe reduktohen. Per shume shoqata bamiresie qe mbledhin fonde ne luften kunder kancerit perdorimi i celularit eshte i rrezikshem. Duke qene se keto shoqata financohen nga 1/3 e te ardhurave te shoqerive telefonike celulare, jo rralle ato deklarojne se rreziku eshte relativ duke kaluar ne konflikt interesash.

Ne qershor te ketij viti Agjensia Franceze e Ruajtjes se Shendetit (L'Agence Francaise de Securite Sanitaire) publikoi nje lajmerim ne te cilin thuhej se studimi i rrezikut te celulareve kerkonte kohe qe zhvillimi i shpejte i tyre nuk e lejonte dieka te tille. Por kjo agjensi nuk e perjashtonte rrezikun e valeve te celularit.

Dita Boterore Pa Celular

Shkrimtari francez Phil Marso me 6 shkurt te 2001 hodhi idene e nje dite boterore pa celular. Po perse pikerisht 6 shkurtie Sipas kalendarit francez kjo dite perkon me Saint Gaston dhe nuk ka francez qe nuk njeh kengen e famshme te Nino Ferrer, ne refrenin e se ciles thuhet eGastoni ka nje telefon por ai kurre nuk pergjigjete. Kjo iniciative nuk eshte nje kryqezate kunder celularit por nje debat reflektimi per kete mjet komunikimi.